Zauważyłam, że tematy, które chcę poruszyć na blogu są wielowątkowe. Zawierają więcej niż jedno zagadnienie. Tak było na przykład w przypadku wpisu o fałszerstwach , który jest pierwszym wpisem z cyklu Przestępstwa dotyczące dzieł sztuki i zabytków ruchomych. Dzisiaj chcę Wam przedstawić I część wpisu dotyczącego Reklamy na elewacjach budynków. Co należy zrobić przed umieszczeniem reklamy na elewacji budynku wpisanym do ewidencji zabytków? Z kim się skontaktować? Jakie złożyć dokumenty, o tym poniżej. Część II będzie dotyczyła tzw. ustawy krajobrazowej i kodeksu reklamowego dużych aglomeracji miejskich na przykładzie Łodzi. Zapraszam :-)
Zabytek nieruchomy
Nie wszystkie budynki architektoniczne są zabytkami. Będą nimi nieruchomości stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową (art. 3 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Operując przykładami zabytkiem będzie Pałac Poznańskiego czy Hotel Andels w Łodzi, Łazienki Królewskie w Warszawie, liczne kamienice w centrach dużych miast w Polsce. Zabytkami nie są współczesne zabudowania mieszkalne.
Rejestr zabytków
Administracja publiczna ma w zakresie swoich zadań ustawowych obowiązek zapobiegać uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytków m.in. nieruchomych na skutek umieszczania na nich reklam. Taka kompetencja została przyznana Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków (WKZ) ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. WKZ sprawuje nadzór konserwatorski nad zabytkami wpisanymi do rejestru zabytków. Rejestr to spis/ zbiór zabytków prowadzony przez pracowników Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Co do zasady (kolejne ulubione słowo prawników) do rejestru wpisuje się nieruchomości najcenniejsze i szczególnie zagrożone. Nieruchomości są wpisywane do rejestru w katalogu A.
Co powoduje wpis do rejestru zabytków
Wpis do rejestru zabytków nadaje nieruchomości prawny status zabytku. Pociąga to za sobą skutki prawne w postaci praw i obowiązków ciążących na właścicielach, posiadaczach i użytkownikach nieruchomości. Wpis do rejestru zabytków ogranicza prawa właścicieli czy posiadaczy do korzystania z nieruchomości według ich woli. Wpis do rejestru zobowiązuje te osoby do stałej współpracy z WKZ. Wpisu dokonuje się na wniosek lub z urzędu. Decyzją administracyjną WKZ nieruchomość zostaje uznana za zabytek lub nie.
Jak sprawdzić czy dany budynek jest w rejestrze
Nie jest to trudna sprawa. Spisu zabytków wpisanych do ewidencji należy szukać na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa (link tutaj:https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ ). Na stronie w plikach pdf znajdują się spisy dla poszczególnych regionów Polski. Można też stacjonarnie udać się do odpowiedniego ze względu na położenie nieruchomości WKZ.
Czy powieszenie reklamy na zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru wymaga zgody?
Wiele zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru adaptuje się na hotele, biura, lofty. Wieszanie reklam na tych budynkach nie jest z góry zakazane. A z punktu właścicieli takich nieruchomości jest wręcz pożądane. Należy pamiętać, że zagospodarowanie zabytku w celach użytkowych często chroni go przed całkowitym zniszczeniem. W świetle wspomnianej przeze mnie ustawy umieszczanie reklam na takich budynkach wymaga pozwolenia WKZ. W tym celu należy zwrócić się z wnioskiem do WKZ. We wniosku trzeba wykazać prawo do obiektu, podać dane dotyczące zabytku (miejsce jego położenia, stan zachowania). Kolejnym ważnym elementem wniosku jest dokładne określenie wizerunku reklamy (materiałów, rozmiarów i kolorystyki) oraz charakteru prac przy jej zamontowaniu. Najlepiej do wniosku załączyć projekt graficzny reklamy. Pozwolenie ma charakter decyzji administracyjnej. W razie odmowy przysługuje nam odwołanie do Generalnego Konserwatora Zabytków. Jeżeli tam się nie uda pozostaje skierowanie skargi do sądu administracyjnego.
Umieszczanie reklamy bez zgody
Odradzam wieszanie reklamy bez pozwolenia WKZ. Gdy WKZ dowie się o tym, że powiesiliśmy reklamę na zabytku wpisanym do ewidencji, wyda decyzję:
- nakazującą przywrócenie zabytku do poprzedniego stanu określając termin wykonania tych czynności,
- zobowiązującą do doprowadzenia zabytku do jak najlepszego stanu, wskazując sposób i termin wykonania tych czynności.
To nie wszystko…
W niektórych sytuacjach pozwolenie WKZ jest jedną z dwóch zgód wymaganych do umieszczenia reklamy na zabytku. O tym, jak zapowiedziałam na początku, mowa będzie w cz. II wpisu.
Czekam na pytania, sugestie :-)
