Krótko, dla przypomnienia wyjaśnię najpierw pojęcie egzemplarza utworu… Egzemplarzem utworu określa się nośnik: materialną rzecz, na której utwór jest zapisany. Nośnik może mieć charakter oryginału bądź sporządzonej kopii.
Wprowadzeniem utworu do obrotu jest publiczne udostępnienie jego oryginału albo egzemplarzy drogą przeniesienia ich własności dokonanego przez uprawnionego lub za jego zgodą. Tak brzmi legalna definicja z art. 6 ust. 1. pkt 6 pr. aut. Z chwilą wprowadzenia nośnika utworu (oryginału bądź kopii) do obrotu następuje wyczerpanie tego prawa w zakresie dalszego obrotu. To znaczy, że dalszy obrót prawny nabywcy takiego utworu nie narusza praw majątkowych twórcy.
Z zastrzeżeniem, iż wyczerpanie tego prawa dotyczy tylko i wyłącznie tych nośników, które zostały wprowadzone do obrotu. Prawo to niesie ze sobą ekonomiczne aspekty dla twórcy, w związku z tym przynależy do wachlarza autorskich praw majątkowych.
Może dochodzić do konfliktu pomiędzy prawem wprowadzenia do obrotu a prawem decydowania o pierwszym udostępnieniu go publiczności (które jest niezbywalnym i nieograniczonym prawem osobistym), w sytuacji gdy własność przeszła na inną osobę. Moim zdaniem w takiej sytuacji do oryginalnych egzemplarzy ma zastosowanie art. 52 ust. 3 pr. aut. Nabywca oryginału utworu jest obowiązany udostępnić go twórcy w taki zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania prawa autorskiego. Nabywca oryginalnego nośnika może domagać się od twórcy odpowiedniego zabezpieczenia oraz wynagrodzenia za korzystanie. W związku z tym, iż prawo o pierwszym publicznym udostępnieniu jest niezbywalne i nieograniczone, to być może dyskusyjne byłoby wprowadzenie odpłatności twórcy na rzecz właściciela za takie udostępnienie.
Przeniesienie własności, ma takie samo znaczenie jak w prawie cywilnym, art. 155 i następne kc. Ustawodawca nie wprowadza lex specialis do ogólnych zasad przeniesienia własności w ustawie autorskiej, tak jak to robi przy umowach o przeniesienie pozostałych autorskich praw majątkowych, które nie podlegają wyczerpaniu.
Podmiotem takiej umowy musi być osoba uprawniona. W przypadku dzieł plastycznych podmiotem uprawnionym jest twórca. Może on samodzielnie dokonać rozporządzenia nośnikiem dzieła przez wprowadzenie go do obrotu bądź dać zgodę innej osobie na taką czynność. Zgoda ta musi być udzielona przed dokonaniem przeniesienia co wydaje się oczywiste i zrozumiałe. Upoważnienie udzielone osobie trzeciej do wykonywania praw majątkowych może obejmować poszczególne prawa bądź ich cały katalog, w tym wprowadzenie do obrotu.
