Autorskie prawa osobiste

Autorskie prawa osobiste trwają wiecznie, są niezrzekalne i niezbywalne. Mają chronić więź twórcy z utworem. Art. 16 ustawy o prawie autorskim przyznaje twórcy m.in. prawo do:

  1. autorstwa utworu,
  2. oznaczenia utworu swoim imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem albo do
  3. udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu,
  4. jego rzetelnego wykorzystania jak i decydowania o pierwszym udostępnianiu utworu publiczności oraz
  5. nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.


Powyższy katalog praw jest zrozumiały i transparentny. Zastanowić by się można było nad bezwzględnie wiążącą normą wiecznego trwania praw?
Nieograniczona w czasie więź oznacza, iż autorskie prawa osobiste trwają nawet po śmierci twórcy. Jeżeli jednak są niezbywalne to nasuwa się na myśl pytanie o sens ich wiecznego trwania i o osoby, które mają dbać o nieprzerwaną więź? Prawa osobiste mogą wykonywać po śmierci twórcy osoby zgodnie z jego wolą wyznaczone, a ustawowo w braku takiej osoby w pierwszym rzędzie zgodnie z ustawą z roszczeniami o naruszenie praw osobistych twórcy może wystąpić jego małżonek, następnie gdy ten z różnych powodów nie istnieje jego zstępni, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa (art. 78 ust 2 i 3 pr. aut.). Podmiotami, upoważnionymi do wykonywania prawa osobistych po śmierci twórcy według jego życzenia mogą być spadkobiercy testamentowi: bliskie mu za życia osoby, fundacje zajmujące się jego twórczością czy organizacje zbiorowego zarządzania, których twórca był członkiem.

Udostępnij artykuł